Dünyanın en uzun süredir devam eden tiyatro topluluğu olarak bilinen “La Maison de Moliere”, kurulduğundan bu yana her yıl çalışmalarını aksatmadan devam ettiriyor.
‘Tartuffe’, ‘Hastalık Hastası’, ‘Cimri’ gibi oyunlarındaki unutulmaz karakterleriyle günümüze kadar yaşayan Moliere, 400 yıl önce dünyaya geldi.
Fransa’nın Shakespeare’i olarak bilinen oyun yazarı, yüzyıllar boyunca evrensel kültürün merkezinde kalmayı başardı.
Fransızların ana dillerine atıfta bulunurken neden ‘Moliere dili’ dediğini onun eserlerini okuyarak anlayabiliriz.
Özel hayatı bilinmiyor
Gerçek adı Jean-Baptiste Poquelin olan Moliere, kişisel yaşamına dair hiçbir iz bırakmadı. Arkasında, çalışmalarıyla ilgili hiçbir günlük, yazışma ve hatta not izine rastlanmadı. Yetişkin dönemine kadar hayatta kalan dört çocuğundan biri, ona ait el yazmalarını kaybetti.
Doğumundan iki yüzyıl sonra 1820’de bulunan vaftiz belgesinde 15 Ocak 1622’de dünyaya geldiği yazıyordu. Bir taş ocağına atıfta bulunan sahne adının kaynağı da bilinmiyor.
Sarayın döşemelerini yapan bir mobilyacı ve kralın uşağı olan babasının mesleğini bir süre yapsa da o tiyatroyu seçti. İlk şirketi ‘Illustrious Theatre’ borçları nedeniyle battı. Moliere, 23 yaşında Paris’ten adeta kaçtı ve sonraki 13 yılını gezgin tiyatro yaparak geçirdi.
Bu dönemde elde ettiği başarılar sonrası genç Fransa Kralı 14. Louis’in desteğini alarak Paris’e döndü ve seyirci kitlesini genişletti.
Başrolünü oynadığı Hastalık Hastası’nı sahnelediği sırada rahatsızlandı ve performanstan kısa bir süre sonra 17 Şubat 1673’te Rue de Richelieu’daki evinde hayatını kaybetti.
Dünyanın en eski tiyatro şirketi
Dünyanın en uzun süredir devam eden tiyatro topluluğu olarak bilinen “La Maison de Moliere”, kurulduğundan bu yana her yıl çalışmalarını aksatmadan devam ettiriyor.
1799’dan beri Louvre’a yakın Rue de Richelieu’de bulunan şirket, şu anda 60’ı oyuncu olmak üzere 400 kişiyi istihdam ediyor. Tiyatroda 50 bin parçadan oluşan bir kostüm departmanı bulunuyor.
Ölümsüz karakterler
Moliere, genellikle zaaflarını uç noktalarda yaşayan, bunu gösterirken evrensel insani kusurlarımızla bizi güldüren karakterleri bize sundu.
Tartuffe oyununda kendisini rahip kılığına sokan saf, zengin ve sahterkar bir aristokrat karakteri en çok bilinenler arasında. Oyun, yüksek sosyetenin ahlaki ikiyüzlülüklerini hicvediyor.
Moliere’in din karşıtı olmadığı bilinse de “Tartuffe”, Katolik Kilisesi’ne eleştiriler getirdi ve sonraki yüzyılların din karşıtı hareketinde kilit bir metin haline geldi.
Diğer önemli karakterleri arasında, hizmetçilerine “eskime korkusuyla mobilyaları çok fazla ovmamalarını” öğütleyen “Cimri” oyunundaki para takıntılı Harpagnon var.
Hastalık Hastası oyununda Argan, Moliere’nin tıp mesleğinde insanların ölüm korkusunu istismar eden şarlatanları hicvetmek için kullandığı bir başka ebedi karakter.