Türkiye’deki Amerikan Şirketleri Vergilendirme Mevzuatı…

Türkiye’deki Amerikan şirketleri hem Türkiye hem de ABD’de faaliyet gösterdikleri için, her iki ülkenin de vergi sistemlerine tabiidir. Bu nedenle, bu tip şirketlerin vergilendirme mevzuatı, diğer şirketlere göre daha karmaşık ve çeşitlidir.

Türkiye’deki Amerikan şirketleri her iki ülkede de kurumlar vergisi ve gelir vergisi ödemek zorundadır. Bu durum, bu şirketlerin hem Türkiye hem de ABD’de aynı gelire iki kez vergi ödemelerine yol açabilir. Bu yazıda, Türkiye’deki Amerikan şirketleri için geçerli olan vergilendirme mevzuatını ve bunun nasıl yönetilebileceğini anlaşılır bir dille ve örnek vererek anlatmaya çalışacağım.

Türkiye’deki Amerikan Şirketleri Nasıl Vergilendirilir?

Türkiye’deki Amerikan şirketleri, Türk vergi kanunlarına göre iki şekilde vergilendirilebilir: kurumlar vergisi ve gelir vergisi. Gelirin Türkiye’de edinilmiş olması esastır. Yazı Türkçe olduğundan bu iki vergiyi anlatmayacağım. Sanırım işletme sahibi olan herkes kurumlar vergisi ve KDV’yi zaten biliyordur.

Örneğin ünlü bir ayakkabı firması düşünün. Bu şirket hem Amerika’da hem de Türkiye’de Türk müşterilere ürün satıyor ve Türkiye’den kazanç elde ediyor. Bu firma, Türkiye’de edindiği gelirler için o tarihte geçerli olan kurumlar vergisi ve katma değer vergisini Türkiye’ye öder.

Aynı şirket, bulunduğu eyalete göre Amerika’da federal kurumlar vergisi, eyalet harcı, federal ve bazen eyalet gelir vergisi ve satış vergisi de ödeyecektir.

ABD’deki Amerikan Şirketleri Nasıl Vergilendirilir?

ABD’deki Amerikan şirketleri, ABD vergi kanunlarına göre çok sıkı bir şekilde denetlenirler ve çeşitli vergilere tabiidirler: federal kurumlar vergisi, eyalet harcı, federal ve bazen eyalet gelir vergisi ve satış vergisi ve eyalet kurumlar vergisi.

Yukarıdaki örnekteki ayakkabı şirketi, Amerika’daki kazançlarını her yıl IRS’e bildirmek zorundadır. Bu kazançlar için federal kurumlar vergisini muhakkak ödeyecektir. Amerika’da bazı vergiler yıllık ciro veya kazanç 50-100 doları aştığında tahakkuk edildiğinden tüm vergileri yazmayacağım. Bu kadar yüksek gelir elde eden Türkiye’deki Amerikan firmalarının bir muhasebecisi (Amerikan muhasebecilerine CPA- Certified Public Accountant deniyor) olduğunu varsayıyorum.

Federal kurumlar vergisi

ABD’deki Amerikan şirketleri, dünya genelinde elde ettikleri kazançlar üzerinden %21 oranında federal kurumlar vergisi ödemek zorundadırlar. Federal kurumlar vergisi, şirketlerin yıl sonunda hazırladıkları federal kurumlar vergisi beyannamesine (annual report deniyor) göre hesaplanır ve tahakkuk eder. Federal kurumlar vergisi beyannamesi, takvim yılının sonundan itibaren üç ay içinde verilmelidir. Federal kurumlar vergisi, beyanname verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ödenmelidir.

Eyalet kurumlar vergisi

ABD’deki Amerikan şirketleri, faaliyet gösterdikleri eyaletlerde elde ettikleri kazançlar üzerinden eyalet kurumlar vergisi ödemek zorundadırlar. Eyalet kurumlar vergisi, eyaletlerin kendi vergi kanunlarına göre belirlenir ve %0 ile %12 arasında değişir. Eyalet kurumlar vergisi, şirketlerin yıl sonunda hazırladıkları eyalet kurumlar vergisi beyannamesine göre hesaplanır ve tahakkuk eder. Eyalet kurumlar vergisi beyannamesi, takvim yılının sonundan itibaren üç ay içinde verilmelidir. Eyalet kurumlar vergisi, beyanname verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ödenmelidir.

Türkiye’deki Amerikan Şirketleri Çifte Vergilendirmeyi Nasıl Önleyebilir?

Türkiye’deki Amerikan şirketleri hem Türkiye hem de ABD’de aynı gelire iki kez vergi ödememek için, ABD-Türkiye Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması’ndan yararlanabilirler. Bu anlaşma, 1996 yılında imzalanmış ve 1998 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu anlaşma, Türkiye’deki Amerikan şirketlerine şu avantajları sağlamaktadır:

Türkiye’de ödedikleri kurumlar vergisini, ABD’de ödeyecekleri federal kurumlar vergisinden düşürebilirler. Böylece, ABD’de aynı gelire tekrar vergi ödemekten kurtulabilirler.

Türkiye’de elde ettikleri faiz, kira, telif hakkı ve diğer menkul sermaye iratları üzerinden Türk vergi kanunlarına göre %15 oranında kesinti yapılmasını kabul ederlerse, ABD’de bu gelirler üzerinden federal kurumlar vergisi ödemekten muaf olabilirler. Böylece, bu gelirler üzerinden çifte vergilendirmeden kurtulabilirler.

Türkiye’de elde ettikleri kar payları üzerinden Türk vergi kanunlarına göre %15 oranında kesinti yapılmasını kabul ederlerse, ABD’de bu gelirler üzerinden federal kurumlar vergisi ödemekten muaf olabilirler. Ancak, bu muafiyet için şu şartlar geçerlidir:

• Kar payı alan şirketin Türkiye’deki kar payı dağıtan şirkette en az %10 oranında hissesi olmalıdır.
• Kar payı alan şirketin ABD’de yerleşik olması ve ABD-Türkiye Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması’nda belirlenen sınırlamaları aşmaması gerekmektedir.

Türk Sahipli ama Türkiye’de Faaliyet Göstermeyen Amerikan Şirketlerinde Vergilendirme

Son dönemlerde Amerika’da şirket kurma işi çok yaygınlaştı. Genel olarak vergi avantajları ve PayPal kullanma özgürlüğü nedeniyle Türk girişimciler yabancı ülkelerde remote yani uzaktan iş kurmaya yöneliyor. Bunlardan bir tanesi ile bu yazıyı hazırlarken bir telefon görüşmesi yaptım. Şirketin adı Pelotek LLC ve bir sourcing agent firması.

Türk sahipli bu Amerikan şirketinin Türkiye’deki faaliyeti genellikle hizmet alımı yönünde. Türk serbest çalışanlarından oluşturdukları bir ekip ile Amerika’da Türkçe yeminli tercüme hizmetleri, tedarik ajansı hizmetleri ve Türkiye-odaklı dijital pazarlama hizmetleri veriyorlar. Ödedikleri vergiler ile ilgili olarak şu bilgileri aldım:

• İlk şirket kuruluşunda bir miktar harcanıyor. Yıllık rutin ödenecek önemli ücretlerden biri Registered Agent ücreti ve Pelotek LLC bunun için her yıl 165 dolar ödeyecek.
• Pelotek LLC Wyoming eyaletinde kuruldu ve Wyoming eyaletine her yıl eyalet harcı ödeyecek ve annual report yani yıllık rapor sunacak. Bu rapor beyana göre CPA tarafından hazırlanacak ve beyan edilmesi sırasında hesaplanan eyalet kurumlar vergisini ödeyeceğiz.
•  Amerika’da muhasebeci ücretleri biraz yüksek. Yıllık rapor için bir muhasebe yazılımı kullanıyoruz. Muhasebe yazılımı kullanmayanların CPA bulması zor. Bir de bu ücreti göz önüne almak zorundayız. CPA ücreti vergi ödemelerimizden yüksek çıkabilir.
• Her eyaletin satış vergisi limiti var. Eğer bir eyalette satışlar eyalet limitini geçerse %5-8 arasında satış vergisi ödeyeceğiz.
• Türkiye’de henüz bir hizmet satışımız olmadı ve Türkiye’deki serbest çalışan maliyetlerini Amerikan şirketine yansıtıyoruz. Sitemiz sırf vergi mevzuatının karmaşıklığı nedeniyle Türk müşterilere kapalı. Hatta alım ihtimalini iyice azaltmak için Türkiye’yi CDN sisteminin de dışında tuttuk, sitemiz Türkiye’de yavaş açılıyor.
• Gelirimizi henüz Türkiye’ye getirmedik ancak getirdiğimizde %20 gelir vergisi ödeyeceğimizi varsayıyoruz.
• İkili anlaşmalardan nasıl yararlanacağımızı bilmiyoruz, açıkçası araştırmadık. Ancak yüksek bir vergi borcu durumu olursa muhakkak onu da öğreniriz.

Türkiye’deki Amerikan Şirketleri İçin Öneriler

Türkiye’deki Amerikan şirketleri için vergilendirme mevzuatı oldukça karmaşık ve zorlayıcıdır. Bu nedenle, bu şirketlerin hem Türkiye hem de ABD’deki vergi yükümlülüklerini yerine getirmek için profesyonel bir destek alması gerekiyor. Bu destek hem Türk hem de ABD’li muhasebe ve vergi uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından sağlanabilir. Bu ekip, şirketlere vergi planlaması, çifte vergilendirmeyi önleme, vergi beyannamesi hazırlama ve vergi denetimi yönetimi gibi hizmetler sunabilir.

Türkiye’deki Amerikan Şirketleri Vergilendirme Mevzuatı Hakkında Son Söz

Türkiye’deki Amerikan şirketleri hem Türkiye hem de ABD’deki vergi sistemlerine uyum sağlamak zorundalar. Amerika’da şirket açmak ucuz diyerek bu işe atılacaklara da yol gösterdiğimi düşünüyorum. Vergi ciddi bir konu ve yapacağınız bir hata global şirketinizin sonu olabilir.

Sık Sorulan Sorular